introductie bij de artikelen over de RIE

Het aardige van deze rubriek is dat de lezer er veel verbetermogelijkheden kan vinden. Het minder aardige is dat ze ook nodig zijn. Op basis van signalen en voorbeelden heeft het ministerie van SZW in 2020 een werkgroep ingericht ter verbetering van de kwaliteit van risico-inventarisaties. De eerste verkenning leverde op dat de RI&E door het ijs is gezakt. Nog niet de helft van de Nederlandse bedrijven heeft er een. En daarvan verdwijnen de meeste in een bureaula.

Het kan en moet dus beter.

In de eerste plaats moet de visie worden verbeterd. Het centrale artikel in de Arbowet (art 3) stelt dat werkgevers verplicht zijn het werk zodanig te organiseren dat er geen schade ontstaat voor de fysieke en mentale gezondheid en veiligheid van de medewerkers. De werkgever moet daarom zo nodig de risico’s inventariseren, analyseren en aanpakken volgens de stand van de wetenschap en van de professionele dienstverlening (art 5).

Wat blijkt is dat dat artikel 5 een eigen leven is gaan leiden. En dan vooral aan de hand van lijstjes uit arbocatalogi, stresssignalen bij de bedrijfsarts en persoonsgerichte aanpassingen.  In de echte wereld zijn wetenschap, organisaties, overheid, vakbeweging, sectorinstellingen en organisatieadviseurs bezig met het bedenken van sociale innovatie van bedrijven om beter om te kunnen gaan met de belangrijkste uitdagingen: digitalisering, flexibilisering en werkintensivering. Een groeiende stroom bedrijven heeft of krijgt het moeilijk, een groeiende stroom van bedrijven is bezig het werk anders en beter te organiseren. Dat geeft veel en dankbaar werk. In deze rubriek vindt stukken over een meer functionele RI&E, over een cultuuraanpak en over het analysekader dat je daarbij nodig hebt.

Categorieën RIE
NAAW locatie Ravenstein

1 De functionele en volwassen RIE bij arbeid en bij verzuim

Dit is een vroeger al bekend geworden artikel dat opnieuw van waarde is geworden. Toen heette het “de RI&E als betaalde belediging”. Het geeft een methode aan om de RI&E veel functioneler en aantrekkelijker te maken. De strekking is actueel. Stress, werkdruk en energieverlies ontstaat doordat werknemers tijdens hun werk tegen problemen aanlopen die ze niet of onvoldoende kunnen oplossen.

Tijdens de voorbesprekingen en de rondgang van een goede RI&E kunnen prioriteiten worden gevonden op basis van simpele vragen:

  1. Wat gaat hier goed, wat kan hier beter?
  2. Wat heb je nodig om je werk goed te doen en heb je daar voldoende van?
  3. Welke ideeën heb je om de kwaliteit van je werk te verbeteren?

Als adviseur krijg je daar snel handigheid in en leer je daar veel van. Het belangrijkste is echter de verbetering die het oplevert: draagvlak en ambitie bij de organisatie waar je het voor doet.

Categorieën RIE
RIE gesprek kwaliteit arbeid

2 De dynamische RIE

Niet overal is de RI&E een project dat om de x jaar wordt herhaald. Integendeel. Bij zowel grote als kleine bedrijven hebben leiding en medewerkers voortdurend aandacht voor de kwaliteit van het werk en de risico’s die daar mogelijk aan kleven.

Walter Zwaard en Cecile de Roos hebben daar een boek over geschreven, “De dynamische RI&E”. Beschouw het als een methode van continu Arbomanagement gericht op een voortdurende verbetercultuur in een organisatie.

In dit stuk lees je de essentie. In de rubriek “Boeken” vind je een compleet hoofdstuk uit dat boek.

Categorieën RIE
RIE lijstjes en verbeterpunten

3 De functionele RIE: van lijstjes naar verbeterkansen

Dit artikel bevat de belangrijkste aandachtspunten bij een serieuze analyse van mogelijke problemen en verbeterpunten. Zomaar vragen naar werkdruk leidt niet tot analyses waar een bedrijf wat mee kan. Je kunt beter een organisatie beschouwen als een open systeem dat producten maakt of diensten verleent en daartoe de arbeid op een bepaalde manier heeft georganiseerd. Daarbij zijn altijd keuzes gemaakt. Over de inhoud en organisatie van het werk, over de aansturing, over de targets en over de ondersteunende diensten. Maar wat als, zoals steeds vaker, er verandering en flexibiliteit nodig is?

Meestal zijn er dan ook veranderingen in structuur, aansturing en ondersteuning nodig. Als die achterwege blijven wordt het werk ongemakkelijker. Zijn er strubbelingen of stress of, heel anders, minder productiviteit en vluchten medewerkers in klaaggedrag of verkleuren ze hun inzet richting meer sfeer op het werk. In dit stuk wijzen we de richting van een echte bron aanpak ter verkrijging van creativiteit, betrokkenheid en gezonde energie.

RIE werkomstandigheden

4 De zes punten van de functionele RIE: tips voor adviseurs

Toelichting op stukje 4 RI&E
Dit is maar een kort stukje. Met zes korte en krachtige tips voor je eigen visies als adviseur bij het uitvoeren of toetsen van een RI&E. Beschouw het als een geheugensteuntje. Of als een onderliggend praatpapier bij de eerste besprekingen bij een klantorganisatie.

Categorieën RIE