Met name bij het beschrijven van leiderschap moet ik laveren om de onzin van vroeger toch slimme mensen als Jaap Boonstra en Jesse Seghers te vermijden.
Zou je van de wetenschap het analyseren en begrijpen van verschijnselen en gedragingen verwachten, te veel zijn ze doorgeschoten naar oude vertellers die leidinggevenden te veel adoreren en ze nu voorzien van quasi-wijze raadgevingen. Met name Boonstra is de weg kwijt (iedereen kan een leidinggevende zijn….een organisatie is een spel….) maar Seghers kan er ook wat van (de achterliggende waarde van leiderschap is liefde).
Het wordt weer tijd voor een bedrijfskundige benadering.
Als ik zes stoelen bestel of geopereerd moet worden dan verwacht ik een redelijke prijs en een adequate behandeling. Dat vereist sturen op zekerheid van tijd, prestatie en kwaliteit. En dat vereist weer kennis van en bevordering van de inzet van mensen en middelen en de optimalisering van arbeidsprocessen die daartoe leiden.
Het is die beide heren ontgaan dat daarmee hoge eisen worden gesteld aan leidinggevenden. Het is ze ook ontgaan dat leidinggevenden een bedreigde diersoort zijn: de afgelopen vijf jaar is in Nederland de helft van hen ontslagen.
Het is ze ook ontgaan dat leiderschap voor bepaalde functies staat:
- Zekerheid, grip en control op wat aan producten, diensten en resultaten wordt geleverd
- Consideratie met de interne mogelijkheden en inzet van medewerkers en middelen
- De inrichting van de structuur en de organisatie van het werk
- Onderhoud, facilitering, verbetering, ontwikkeling en verandering
Het mallotige is dat bij de ontwikkeling naar zelfstandig werken en zelfstandige teams die functies worden vergeten. Vandaar het geklaag en het hoge verzuim bij de zelfstandige teams in bijvoorbeeld ziekenhuizen. Thijs Homan zegt zelfs: “zelfstandige teams? Dat is het nieuwe topdown…”. Spel? Liefde? Ik zie dat als uiting en voorbeeld voor de te geringe aandacht voor de kwaliteit van het werk. Je ziet het ook aan de uitslagen van MTO’s. De belangrijkste uitslagen die ik vind zijn steeds hetzelfde: onvoldoende aandacht voor verbetermogelijkheden van de werkprocessen, onvoldoende waardering en belangstelling, er wordt niet naar ons geluisterd…
Kortom: leidinggevenden moeten hun werk doen. Of hun werk goed overdragen aan goed geschoolde medewerkers. Alleen dan houden ze tijd over voor liefde en spel. (Maar dan wel thuis svp.)
